ارزش طبقه متوسط
ارزش طبقه متوسط
عموم جوامع از لحاظ اقتصادی به سه طبقه ؛ ثروتمند , متوسط و فقیر تقسیم می شود . میزان برخورداری از تمکن مالی بر اندیشه , رفتار و موقعیت افراد تاثیر گذار است . در این میان طبقه ثروتمند به دلیل برخورداری بیش از حد متعارف , دچار غفلت می شود و در پی لذت جویی بیشتر , از واقعیت های زندگی انسانی فاصله می گیرد . از سوی دیگر طبقه فقیر نیز به دلیل برخودار نبودن از امکانات , فرصت حضور در عرصه های گوناگون اجتماع را ندارد و از این رو در بسیاری از موارد استعداهای انسانی آنها در زمینه های گوناگون شکوفا نمی شود و بدین ترتیب از نقش آفرینی متعارف در اجتماع باز می مانند . آنچه در باره این دو طبقه گفتیم نسبی است و ای چه بسا افرادی در یکی از این دو طبقه باشند ولی خود را از آفات حاکم بر این طبقه مصون نگه دارند .
طبقه متوسط از یک سو به دلیل برخورداری نسبی و ازسوی دیگر مصون بودن از آفت ثروتمندان , بیش از طبقات دیگر , امکان بروز استعداد دارد . بدین جهت می توان این قشر را خاستگاه اصلی گوهرهای انسانی دانست چرا که این قشر مانند زمینی است که به اندازه , آب و کود داده شده و بذرهای نهادینه شده در آن به مرور جوانه می زنند و رشد می کنند و هر کدام به گیاه و درختی خاص تبدیل می شوند این در حالی است که در زمینی که خشک است یا بیش از حد آب و کود دیده , بذر گیاهان حتی اگر جوانه بزنند به مراحل رشد و تکامل نمی رسند . این قشر با داشتن درجات مختلف , گستره جمعیتی بسیاری از جامعه را شامل می شود . به عبارت دیگر توده مردم (اکثریت ) از طبقه متوسط اند . گفتنی است امروزه جایگاه و ارزش طبقه متوسط شناخته شده و کارگزاران وادی فرهنگ و سیاست , پیش برد برنامه های فرهنگی و سیاسی , را نیازمند کمک و همراهی این قشر می دانند و از این رو برای تاثیرگذاری بر این قشر , سرمایه گذاری های کلانی دارند .
آنچه گفتیم مقدمه ای بود برای نقل روایتی که طبقه متوسط را به معادن سنگهای قیمتی تشبیه کرده و به افراد توصیه کرده با قشر متوسط جامعه , حشر و نشر داشته باشند یا دستکم با هم ردیفان و هم شان ها .همچنین از حشر ونشر با ثروتمندان بر حذر داشته و هم نشینی با آنها را باعث دل مردگی و رسوخ روحیه نفاق در انسان دانسته است . در ذیل ابتدا ترجمه و سپس متن اصلی این حدیث می آید .
ترجمه حدیث
زید نرسى می گوید : از امام صادق علیه السلام شنیدم که می فرمود : از هم نشینی و حشر و نشر با شاهان و دنیاداران بپرهیزید چرا که باعث می شود ؛
- نعمت خدا در نزد شما , کوچک به نظر آید و سرانجام به کفران نعمت مبتلا شوید .
- دین شما از بین برود و گرفتار نفاق شوید که در این صورت به درد بی درمان مبتلا شده اید .
- قساوت قلب بگیرید و حالت خشوع شما از بین برود .
بنابر این به شما توصیه می کنم با همانندان خود (توده مردم) و قشر متوسط در ارتباط باشید و هم نشینی کنید چرا که این قشر معدن های گوهرهای گوناگون (انسانیت)اند .
بپرهیزید از چشم داشت بدان چه دنیاداران دارند که هر که بر آن چشم دوزد اندوهش دراز شود و خشمش فرو نکشد و نعمت خدا در نزدش اندک نماید و شکرش براى خدا کم شود، به کسی که از نظر مالی از تو پایین تر است بنگر تا شکر گذار نعمت خدا باشی و بدین وسیله از فزونی نعمتش بهرمند گردی و در زیر سایه بخشش او ساکن شوی .
متن اصلی حدیث
الامام الصادق علیه السلام : إیاکم وعشار الملوک وأبناء الدنیا فإن ذلک یصغر نعمة الله فی أعینکم ویعقبکم کفرا . وإیاکم ومجالسة الملوک وأبناء الدنیا ففی ذلک ذهاب دینکم ویعقبکم نفاقا وذلک داء دوى لا شفاء له ویورث قساوة القلب ویسلبکم الخشوع وعلیکم بالاشکال من الناس والأوساط من الناس فعندهم تجدون معادن الجوهر وإیاکم ان تمدوا أطرافکم إلى ما فی أیدی ( ید خ د ) أبناء الدنیا فمن مد طرفه إلى ذلک طال حزنه ولم یشف غیظه واستصغر نعمة الله عنده فیقل شکره لله وانظر إلى من هو دونک فتکون لأنعم الله شاکر أو لمزیده مستوجبا ولجوده ساکنا .
آدرس : الأصول الستة عشر ص 57 و بحارالأنوار ج 72 ص 367 , باب 81- أحوال الملوک و الأمراء .