نکته نگار

هزینه کردن براى آبرو 
در منابع شرح حال نگاری سنیان در باره سیره و رفتار امام حسن مجتبی علیه السلام خبری نقل شده که در منابع کهن شیعی نیامده است و فقط مرحوم مجلسی (بحار الأنوار ج43 ص 358 )  آن را به نقل از شرح نهج البلاغة ابن ابی الحدید آورده است . این خبر در باره بخشش ده هزار درهمی ایشان به شاعری است که آن بزرگوار را مدح گفته بود . در اینجا گزارش بلاذری در انساب الاشراف به دلیل تفصیل بیشتر ماجرا انتخاب شده و نقل می شود ؛
ترجمه
شاعری مدح حسن بن علی گفت . وی در قبال این مدح , ده هزار درهم بدو بخشید . کسی اعتراض کرد و گفت ده هزار درهم بابت این مدح می بخشی ؟ ایشان فرمودند : بهترین مال , مالی است که به واسطه آن آبرو حفظ شود و انسان در بین مردم به خوبی یاد شود . من از این که بگویند : « فرزند پیامبر یا علی یا فاطمه نیستی» ترسی ندارم  بلکه از این می ترسم که بگویند : « شباهتی به این بزرگواران نداری » (بنابر این، مناسب است  از کسی که  در قالبِ شعر , مرا همانند با آن بزرگواران معرفی کرده و آبروی مرا حفظ کرده , قدر دانی کنم و برای این کار هزینه کنم ) .  دلیل دیگر برای این بخشش آن است که این شاعر با سرودن این شعر سبب امیدواری من به آینده شده است {امید به این که شائبه به وجود آمده از سوی کج اندیشان در باره سستی من در برابر معاویه  به مرور از بین خواهد رفت زیرا هستند کسانی که حکمت این کار را می فهمند و  حاضرند با استفاده از زبان شعر به کمک ما بیایند و بدیهی است سروده شدن شعر و انتشار آن , سبب امیدواری است چرا که شعر تاثیر خود را می گذارد و به مرور از دامنه شبهه و ابهام در جامعه می کاهد . }
متن کتاب
أنساب‏الأشراف :  حدثنی علی بن المغیرة الأثرم، عن أبی عبیدة، عن یونس بن حبیب قال : مدح شاعر الحسن بن علی فأعطاه عشرة آلاف درهم!!! فقیل: أتعطیه عشرة آلاف درهم؟ قال: إن خیر المال ما وقی (به) العرض، و اکتسب به حسن الأحدوثة، و الله ما أخاف أن یقول: لست بابن رسول الله و لا ابن علی و لا ابن فاطمة، و لکنی أخاف أن یقول: إنک لا تشبه رسول الله، و لا علیا و لا فاطمة، و الله إنهم لخیر منی، و أخرى إن الرجل أملنی و رجانی. ( أنساب‏الأشراف ج‏3 ص 24شماره 33(

نکاتی در باره این خبر
1 .چنان که گفتیم این خبر در منابع شرح حال نگاری سنیان آمده است  .
2 . از تعابیر امام مجتبی علیه السلام در این گزارش معلوم می شود که به ایشان اشکال می گرفته اند که در سیره و رفتار همانند خاندانش نیست چرا که با معاویه صلح کرده بود و این مطلب از سوی برخی از کج اندیشان قابل هضم نبود و سبب  ملامت حضرت را فراهم می کرد  . از این رو حضرت برای مقابله با این گونه سخن پراکنی ها که به آبروی ایشان لطمه می زد ترجیح می دادند از هنر رایج و تاثیر گذار آن دوران یعنی شعر استفاده کنند و در این مسیر هزینه های مادی لازم را بپردازند .
3 . در تصمیم گیری های کلان اجتماعی همیشه این امکان هست که برخی نتوانند حکمت آن را درک کنند و مدیران تصمیم گیرنده را متهم به اموری چون ناشایستگی و...کنند . مدیران در این گونه موارد باید ضمن پذیرش وجود چنین عوارضی ، به فکر چاره باشند تا از بازخوردهای منفی کار بکاهند . همچنین برای زدودن اثر تبلیغات منفی این گونه ، به امور تاثیر گذار فرهنگی چون هنر توجه نشان دهند و دراین راستا از بالا رفتن هزینه مادی آن نهراسند . چرا که بازگرداندن  آبروی از دست رفته ارزش هزینه های این چنینی را دارد .
3 . هزینه کردن برای آبرو و خوش نامی فی نفسه امر مذمومی نیست بلکه گاه لازم است ، البته با رعایت چارچوبهای شرعی  .                      
4 . صله دادن به شاعران در سیره دیگر معصومان نیز دیده می شود مثل صله امام سجاد (ع) به فرزدق و صله امام رضا (ع) به دعبل . در هر دو مورد از زبان شعر در تبیین جایگاه بلند اهل بیت و ظلم رفته بر آنان , استفاده شده است