نکته نگار

وقت ظهور
مشهور است ؛  وقتی «ظهور» اتفاق می افتد که امام زمان (عج) به اندازه بدریون یعنی آمار سپاهیان پیامبر (ص) در جنگ بدر ( 313 نفر) یار و صحابی، داشته باشد و اگر تا به حال، این اتفاق نیفتاده به خاطر آن است که تا کنون، شمار این گونه از یاران که در تراز قیام جهانی ایشان باشند به این تعداد، نرسیده است.
از آنجا که قیام امام زمان (عج) قیامی است جهانی و برنامه اش، برقراری عدالت جهانی در تمام ابعاد است، بدیهی است برای چنین قیام عظیمی، به نخبه های ویژه ای نیاز دارد که از پرورش و تربیتی، مناسب برخوردار باشند.
بدین ترتیب، وقتی گفته می شود در عصر ظهور، 313 نفر پیدا می شوند که می توانند امام عصر (عج) را، یاری کنند بدان معناست که جامعه بشری در سطحی است که می تواند این تعداد از نخبگان را تربیت کند و قاعدتا چنین جامعه ای باید از سطحِ تربیتی و آموزشیِ شایسته و خوبی، برخوردار باشد .

پرورش جمع نخبگانی در هر زمینه ، وقتی اتفاق می افتد که جامعه در آن زمینه، سرمایه گذاری کرده است . موارد ذیل از مراحلی است که در یک جامعه اتفاق می افتد تا در یک زمینه، جمعی نخبه، پرورش پیدا کنند؛

- تولید تقاضا  
نخست باید آن امر، برای احاد جامعه، ارزش تلقی شود و رغبت و شوق نسبت بدان در بین نسل جدید و خانواده هایشان ایجاد شود که نتیجه آن پیدایش تقاضا برای رسیدن به آن است مثل ورزش قهرمانی  

- بستر سازی 
بعد از افزونی شمار متقاضیان،  برای آنکه گروه نخبه تشکیل شود، باید بستر پرورش و آموزش چنین افرادی فراهم شود مثلا در ورزش قهرمانی باید کلاس های آموزشی گوناگون و امکانات و فضاهای ورزشی مناسب فراهم شود.

- وقتی آموزش ها و مهارت ورزی ها، انجام گرفت نوبت به بروز استعداد ها می رسد و آنان که مستعدترند پیوسته در رشد و تکامل اند تا این که از بین آنها، نخبه ها، شناخته می شوند و سر انجام، جمعی نخبه پدید می آیند.

بنابر این جامعه عصر ظهور قاعدتا باید دارای حالات ذیل باشد؛

- مشتاق ظهور امام زمان (عج) باشد

- از جهت علمی و آگاهی های دینی در سطح مطلوب و شایسته باشد

- دینداری آگاهانه افزایش پیدا کرده که منجر به افزایش کیفیت دین داری می شود و جامعه می تواند افراد شاخص در پیروی از امام زمان (عج) را تربیت کند

- شاهد جولان جاهلیت و حدّ نهایی آن است به قرینه روایاتی که می گویند در آستانه ظهور، ظلم در تمام جهان و تمام ابعاد فراگیر شده، زیرا تنها با تفکر جاهلی است که امور از جایگاه حقیقی خود خارج می شوند و ظلم اتفاق می افتد و عدالت گستری برای آن است که امور به جایگاه خود، برگردند.
مشاهده چنین شرایطی، در افراد مؤمن، انگیزه تضاد با فرهنگ جاهلی و درگیری آگاهانه با آن را، بالا می برد و در پی آن ورزیدگی و مهارتی به افراد دست می دهد که بتوانند عدالت گستر جهانی را، یاوری کنند. 

مثال روشن برای رشد نخبگانی، رشد علمی جوامع پیشرفته است. اگر جامعه ای بخواهد از نظر علمی رشد کند ابتدا باید فرهنگ علم آموزی در آن، تبلیغ و ترویج شود سپس، نگاه مثبت و ارزشی نسبت به علم و دانش ایجاد شود و مردم برای خود یا فرزندانشان، متقاضی علم آموزی شوند و به دنبال آن، بازار دانش آموزی گرم شود، مراکز آموزشی بسیاری ساخته شود، هزینه های تحصیل تأمین شود آنگاه آمار دانش آموختگان رو به فزونی نهد و سرانجام از بین شمار زیاد دانش آموزان و دانشجویان، گروهی که استعداد بهتری دارند شناخته شوند و شرایط نخبه پروری برای رشد عالی آنها فراهم شود و سرانجام جامعه با بهره مندی از دانش و نتایج تحقیقات آنها،  به پیشرفت علمی، فرهنگی و صنعتی و ... برسد.

بنابر این، هر چقدر، تعداد افراد نخبه به عنوان جمعیت در رأس هرم علمی، بیشتر باشد نشان از آن دارد که در آن جامعه سرمایه گذاری برای تولید دانش و پرورش دانشمندان بیشتر است و به همان میزان، می توان حدس زد تعداد کسانی که در رتبه بعدی و پایین تر قرار دارند به مراتب بیش از گروه واقع در رأس هرم هستند و همینطور جمعیت گروه پایین تر بیشتر از آنها خواهد بود .

مراحل رشد علمی و پرورش نخبگان که در سطور بالا گفته شد، در جامعه صدر اسلام اجرایی شده است. پیامبر (ص) در جامعه بدوی و بیسواد شبه جزیره عربستان، به تبیین ارزش علم و علم آموزی پرداخت که ثمره آن ایجاد شوق علم آموزی در جامعه اسلامی بود. آموزش و تربیت شاگردان بیشمار، در کنار ساخت بناهای آموزشی و تأمین هزینه های آموزش، به قد کشیدن گروه مستعد و برآمدن نخبگان گوناگونی منجر شد که از آنها به عنوان عالمان و دانشمندان مسلمان یاد می شود و نتیجه اش شد رونق بازار علم و دانش و شکوفایی علمی و فرهنگی و درخشیدن تمدن اسلامی در قرون چهار و پنج. 
پس اگر در سده چهارم، دانشمندان فراوانی درخشیدند بدین معناست که شمار دانش آموختگان، خیلی فراوان بوده که از میان آنها، این همه، دانشمند و نخبه به رأس «هرم علمی» راه یافته اند و آمار دانش آموختگان جامعه ای زیاد است که برای آن، مراکز آموزشی ساخته و برای آموزش علم، هزینه زیادی کرده و جامعه ای حاضر است چنین هزینه هایی کند که درآن، تقاضا، برای علم آموزی زیاد باشد و تقاضا نسبت به چیزی، در صورتی زیاد می شود که توده مردم، به دیده ارزش بدان نگاه کنند و نگاه ارزشی جامعه به یک چیز نیز، مبتنی است بر کار فرهنگی در آن رابطه و تبیین ارزش آن از سوی تاثیرگذاران .    

بدین ترتیب می توان گفت برآمدن نخبگان و رسیدن آنها به قله ها، نوعی انتخاب آفرینش از میان بهترین هاست و هرگاه جامعه ای برای امری تلاش نکند و نیرو تربیت نکند و هزینه نکند جمع بهترین ها شکل نمی گیرد که نخبه ها از میانشان انتخاب شوند چرا که اصولا، انتخاب وقتی معنا دارد که تعدد و تنوع باشد. 
پس بهترین کمک به ظهور منجی موعود (عج)، فراهم کردن شرایط برای تربیت یاران مناسب قیام ایشان است و این هدف با دست روی دست گذاشتن، و انتظار توأم با رکود و رخوت، محقق نمی شود. فراهم کردن زمینه های رشد معنوی جامعه و برداشتن موانع دین داری و تلاش برای بالا بردن سطح دانش دینی و بصیرت دینداران و تربیت انسان های دین دار، آگاه و متخصص در دانش های مختلف از اموری است که به تربیت جمع زیادی از بهترین ها، منجر خواهد شد که از میان آنها، نخبگان قیام جهانی امام عصر (عج) انتخاب خواهند شد.
به نظر می رسد پس از قیام امام خمینی (ره) از قم در سال 1342 این زمینه سازی برای تربیت یاران قائم آل محمد (عج) شروع شده و هم اکنون نیز، ادامه دارد.