نکته نگار

شرح نهج البلاغة ابن ابی الحدید در کانون توجه یک تاریخ نگار

ابن ابی الحدید ( 586 -  656)   متولد  مدائن عراق است . او از سنیان معتزلی است  که بر نهج البلاغة شرحی بیست جلدی  نوشته است . جالب آن که شرح او بر نهج البلاغة مورد توجه کسی چون ابن کثیر دمشقى (م 774) قرار گرفته است . ابن کثیر نویسنده کتاب تاریخی البدایة و النهایة است . مسلک شافعی دارد و البته شدیدا از ابن تیمیة حنبلی تاثیر پذیرفته است  بنابر این  گرایش سلفی نیز دارد  و بدیهی است که تعصب شدیدی علیه شیعیان نیز داشته باشد [1] . او در البدایة و النهایة در گزارش حوادث سال 649  به پایان یافتن شرح نهج البلاغة  ابن ابی الحدید چنین اشاره می کند ؛ 

البدایة و النهایة : ثم دخلت سنة تسع و أربعین و ستمائة  ؛  فیها عاد الملک الناصر صاحب حلب إلى دمشق .... و فیها کمل شرح الکتاب المسمى بنهج البلاغة فی عشرین مجلدا مما ألفه عبد الحمید بن داود بن هبة الله بن أبى الحدید المدائنی، الکاتب للوزیر مؤید الدین بن العلقمیّ، فأطلق له الوزیر مائة دینار و خلعة و فرسا، و امتدحه عبد الحمید بقصیدة، لانه کان شیعیا معتزلیا.

آدرس

البدایة و النهایة ج‏  13  ص   181 .

مشخصات نشر: البدایة و النهایة، أبو الفداء اسماعیل بن عمر بن کثیر الدمشقى (م 774)، بیروت، دار الفکر، 1407/ 1986.

 ترجمه

گزارش حوادث سال ششصد و چهل و نه :

در این سال ملک ناصر حاکم حلب به دمشق بازگشت ....و در این سال شرح کتاب موسوم به نهج البلاغة در بیست جلد تمام شد . این کتاب از جمله تالیفات عبد الحمید بن داود بن هبة الله بن أبى الحدید مدائنی  است . او کاتب مؤید الدین بن علقمی است که  وزیر خلیفه آخر عباسی بود . وزیر در قبال اتمام این شرح به او هزار دینار , لباس و یک اسب بخشید . ابن ابی الحدید نیز او را در قصیده ای مدح گفت . اینها به خاطر این بود که ابن ابی الحدید شیعه معتزلی بود .