نکته نگار

حکمت پنهان نگه داشتن محل دفن امیر المومنین (ع )

چنان که می دانیم امیر مومنان  علی بن ابی طالب علیه السلام وصیت کردند جنازه ایشان به طور مخفی دفن شود . فرزندان ایشان نیز بنابر وصیت آن  بزرگوار جنازه امام  را در حومه کوفه دفن کردند که امروزه به نجف مشهور است . محل دفن ایشان بنابر نظر مشهور تا دوره هارون الرشید ناشناخته ماند . مشهور است که حضرت  به خاطر خوارج  کینه توز این تدبیر را به کار بردند اما قراین تاریخی نشان می دهد خطر تنها به خوارج محدود نمی شد و بدتر از آنان بنی امیه بودند که دشمنی شدیدی با امام داشتند و با فاصله شش ماه پس از شهادت ایشان  قدرت خلافت را در دست گرفتند و در دشمنی با امیر مومنان از هیچ چیزی کوتاهی نکردند و حتی دستور دادند خطبا بر منابر امام را لعن کنند . اخباری در دست است که حجاج بن یوسف ثقفی در صدد بوده جنازه ایشان را بدست آورد و انتقام بگیرد و حتی بخشهای زیادی از زمینهای اطراف کوفه را کند  ولی نتیجه ای نگرفت . در کنار اخبار یاد شده گزارشی از بلاذری در انساب الاشراف داریم که نشان از دشمنی شدید حجاج با امام و  پی گیری او برای یافتن جنازه امام دارد . بلاذری به نقل از عبد الملک بن عمیران می نویسد :

در دوران امیری حجاج  بر عراق و کوفه  در پی برخی ساخت وسازها در محوطه  دار الامارة  کوفه , جنازه ی پیرمردی با سر و روی سفید پیدا شد . حجاج گفت به خدا قسم  که جنازه از آن ابو تراب است و تصمیم گرفت که جسد را به صلیب بکشد اما عنسبة بن سعید در این باره با او صحبت کرد و از وی خواست از این کار خود داری کند و او پذیرفت .

این داستان حکایت از آن دارد که تا وقتی بنی امیه بر سر کار بودند خطر جسارت و اهانت  به قبر آن بزرگوار  باقی بود . به نظر می رسد همین امر باعث شده بود اهل بیت از افشای محل دفن امام در این دوران  خود داری کنند .

متن خبر

انساب الاشراف : وحدثنی ( عباس بن ) هشام ، عن أبیه ، عن عوانة ، عن عبد الملک بن عمیران الحجاج بن یوسف عمل فی القصر بالکوفة عملا فوجد شیخا أبیض ( ظ ) الرأس واللحیة مدفونا فقال : أبو تراب واللَّه وأراد أن یصلبه فکلمه عنبسة بن سعید فی ذلک وسأله أن لا یفعل فأمسک .

آدرس : انساب الاشراف بلاذری (از شخصیتهای قرن سوم ) : ص 509 شماره  563 .