اهمیت حکومت علویان طبرستان در نزد شیعیان آن دوران
اهمیت حکومت علویان طبرستان در نزد شیعیان آن دوران
نجاشی در شرح حال حسن بن سعید اهوازی [1] و نحوه دسترسی خودش به کتابهای او می نویسد : من به « أبو العباس أحمد بن علی بن نوح السیرافی » نامه ای نوشتم و از او خواستم نحوه دسترسی خودش به آثار حسین بن سعید _که برادرش حسن نیز در تالیف آنها نقش داشته _ را برایم بازگو کند . او نیز در پاسخ نوشت : پنج نفر آثار او را برای دیگر راویان نقل کرده اند که عبارتند از .... و «أبو العباس أحمد بن محمد الدینوری» .
ابن نوح در ادامه چنین نوشته است : ابو محمد حسن بن حمزه طبری برای ما نقل کرد که ابو العباس الدینوری تمام کتابهای حسین بن سعید را به هنگام بازگشت از سفر زیارت امام رضا (ع) و در زمان حکومت ناصر اطروش در آمل طبرستان در سال 300 هجری برای ما روایت کرد .
از این متن رجال نجاشی چند نکته تاریخی استفاده می شود :
1. سفر زیارتی شیعیان به مشهد الرضا امر رایجی بوده است چنان که شیخ صدوق ودیگران نیز سفری بدین شهر داشته اند .
2. تشکیل حکومتی شیعی توسط علویان طبرستان در نزد شیعیان امر مهمی بوده به نحوی که در اموری چون سند نقل طریق به کتابهای یک راوی نیز انعکاس پیدا کرده است .
3. نجاشی برای نحوه دسترسی به آثار یک راوی اهتمام زیادی داشته به نحوی که برای کسب اطلاع از طریق اتصال به کتاب های حسین بن سعید به دیگر راویان نامه می نویسد و کسب خبر می کند جالب آنکه راوی مورد سوال نیز پنج طریق خود به آثار حسین بن سعید را در نامه درج می کند . توجه داشته باشیم که نجاشی تصریح دارد از طرق مختلفی به آثار راوی مورد بحث دسترسی داشته با این حال دست به نامه نگاری به راویان دیگر می زند و متن نامه او را در کتاب خود می آورد . این موارد نشان از دقت و اهتمام شدید این نویسنده و معاصرانش به کار علمی دقیق و محکم دارند .
متن خبر :
رجال النجاشی : الحسن بن سعید بن حماد بن مهران مولى علی بن الحسین علیه السلام ، أبو محمد الاهوازی ، شارک أخاه الحسین فی الکتب الثلاثین المصنفة ....
أخبرنا بهذه الکتب غیر واحد من أصحابنا من طرق مختلفة کثیرة . فمنها ما کتب إلی به أبو العباس أحمد بن علی بن نوح السیرافی ، رحمه الله ، فی جواب کتابی إلیه : " والذی سألت تعریفه من الطرق إلى کتب الحسین بن سعید الاهوازی ، رضی الله عنه . فقد روى عنه أبو جعفر أحمد بن محمد بن عیسى الأشعری القمی ، و أبو جعفر أحمد بن محمد بن خالد البرقی ، والحسین بن الحسن بن أبان ، وأحمد بن محمد بن الحسن بن السکن القرشی البردعی ، وأبو العباس أحمد بن محمد الدینوری ....
أما أبو العباس الدینوری ، فقد أخبرنا الشریف أبو محمد الحسن بن حمزة بن علی الحسینی الطبری فیما کتب إلینا أن أبا العباس أحمد بن محمد الدینوری حدثهم عن الحسین بن سعید بکتبه وجمیع مصنفاته عند منصرفه من زیارة الرضا علیه السلام ، أیام جعفر بن الحسن الناصر ، بآمل طبرستان سنة ثلاثمائة . وقال : حدثنی الحسین بن سعید الاهوازی بجمیع مصنفاته .
آدرس : رجال النجاشی ص 58 شماره 136 و 137 .
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . او برادر محدث مشهور حسین بن سعید اهوازی است و در تالیف سی کتاب حدیثی برادرش همکاری داشته است .