نکته نگار

 چند پرسش در باره عزاداری امام حسین و پاسخ آنها(1)
در این یادداشت به یک پرسش متداول , به صورت مختصر و گذرا پاسخ می دهیم .
سوال:
طبق روایات و احادیث به چه نوع عزاداری هایی سفارش شده است؟ هم از جنبه کیفیت و هم هنری، کمی، سبک و زمان آن؟
جواب
از سیره عملی ائمه و مجموعه سفارش های آن بزرگواران امور گوناگونی قابل برداشت است که جهت اختصار به برخی از آنها اشاره می کنیم :
- ائمه (ع) از مردم می خواستند مصیبت امام حسین (ع) را تازه بدانند و همانند مصیبت عزیز تازه درگذشته خود , برای ایشان سوگواری کنند با همان شیوه متداول در سوگواری های جامعه عرب. از این رو می توان گفت هر جامعه و ملتی می تواند با آداب و رسوم ویژه سوگواری های جامعه خودش برای امام حسین (ع) نیز سوگواری کند البته باید توجه داشت که سوگواری عاشورا  یک آیین دینی است و نمی تواند در قالب و شکلی اجرا شود که با آموزه های دین مغایرت داشته باشد . بنابر این هر آنچه که بر اساس دیگر آموزه های دینی امری حرام دانسته شده نباید در عزاداری امام دیده شود .
- داشتن برنامه جهت یاد کرد مصیبت امام حسین‏علیه السلام حتى به صورت فردى  .
- یاد مصیبت ایشان به هنگام نوشیدن آب .
- ارزشمندى داشتن «حالت گریه»  در هنگام ذکر مصیبت  حضرت . (ثواب الأعمال : ص 109 ح 2 ، کامل الزیارات : ص 209 ح 298 )
- استفاده از هنر شعر در بیان مصیبت .( رجال الکشّی : ج 2 ص 574 ح 508  )
 - تشکیل مجالس خانگى جهت ذکر مصیبت و حضور بانوان در این گونه مجالس با رعایت مسایل شرعی و رعایت حریم بین زن و مرد .
 - تعزیت گفتن حضار به یکدیگر در مجالس عزاداری امام حسین (ع) به عنوان یکی از آداب مجالس ذکر مصیبت، به همان شکلی که در مجالس سوگواری متعارف است و به صاحب عزا تعزیت و تسلیت می گویند.
 - مرثیه خوانى براى حضرت به صورت حزین و تأثرانگیز .
 - گریستن بر امام حسین‏علیه السلام در مواردى که براى انسان امر گریه آورى و حادثه غمباری پیش مى‏آید (عیون أخبار الرضا ج 1 ص 299 ح 58).
 - حضور بر سر مزار آن حضرت در زمان‏هاى مختلف و مرثیه سرایى در آنجا و گریه براى حضرت .( کامل الزیارات : ص 537 ح 829)
  - اهمیت دادن به ماه محرم .
 - با آغاز محرم به استقبال روز عاشورا رفتن با حزن و اندوه .
 - به اوج رسیدن اندوه و سوگوارى در روز عاشورا .
 - اهمیت دادن ویژه به این روز به جهت آن که عظیم‏ترین مصیبت اتفاق افتاده است و روز مصیبت و اندوه دانستن این روز .
 - در صورت امکان حاضر شدن بر سر مزار حضرت در کربلا.
 - آغاز این روز با سلام بر امام و لعن قاتلان و نماز براى ایشان و سپس گریه و اقامه ماتم در منازل و اظهار جزع و گریه وزارى به صورت جمعى در صورتى که امکان حضور بر سر مزار نیست .( مصباح المتهجّد : ص 782)
 - تعطیل کردن این روز .
- همانند شدن به صاحبان عزا از جهت پوشش در این روز  .
 - خوددارى از لذایذ و آشامیدن و خوردن تا به هنگام غروب و سپس تغذیه با غذایى اندک همان گونه که اهل مصیبت چنین می کنند.