دل به دل راه داره
دل به دل راه داره
احساس محبت قلبی دو نفر نسبت به همدیگر در مواردی که از هم شناخت قبلی نداشته اند می تواند ناشی از هم سویی دو طرف در انتخاب مسیر زندگی باشد . این موضوع مورد توجه یک از اصحاب امام صادق (ع) گرفته و آن را برای ایشان بازگو کرده است . امام نیز اصل وقوع چنین مواردی را در مورد نیک سیرتان درست دانسته اند . البته باید توجه داشت که احساس علاقه افراد از روی مسائلی چون غریزه و شهوت که منشا آنها تا حدودی روشن است در زمره موارد یاد شده نیست و مشمول این حدیث نمی شوند . این مطلب تا حدودی به ضرب المثل فارسی «دل به دل راه داره» نزدیک است.بدین جهت عنوان این یادداشت را از این ضرب المثل گرفتیم .
ترجمه
سدیر می گوید به امام صادق علیه السلام عرض کردم : گاهی می شود با کسی برخورد می کنم که تا کنون همدیگر را ندیده ایم ولی احساس می کنم او را بسیار دوست دارم . وقتی هم با او همسخن می شویم متوجه می شوم او هم چنین احساسی نسبت به من دارد و خودش هم این حقیقت را به زبان می آورد .
امام صادق فرمودند : راست می گویی. الفت گرفتن دلهای نیکان به هنگام دیدار هم _حتی اگر این دوستی را ابراز نکنند _ به سرعت درآمیختگی قطره باران در آب رودخانه است .{در مقابل} دوری قلبهای فاجران از هم در هنگام دیدار – هر چند در ظاهر به هم ابراز دوستی کنند – به مانند دوری چهارپایان از عطوفت نسبت به همدیگر است هر چند که مدتهای طولانی با هم در یک مکان غذا بخورند (مدت طولانی هم آخور باشند ) .
متن اصلی روایت
الأمالی للطوسی : أَخْبَرَنَا أَبُو عَبْدِ اللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ النُّعْمَانِ، قَالَ: أَخْبَرَنَا أَبُو الْحَسَنِ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ الْوَلِیدِ، عَنْ أَبِیهِ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الصَّفَّارِ، عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی عُمَیْرٍ، عَنْ حَنَانِ بْنِ سَدِیرٍ، عَنْ أَبِیهِ، قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (عَلَیْهِ السَّلَامُ): إِنِّی لَأَلْقَى الرَّجُلَ لَمْ أَرَهُ وَ لَمْ یَرَنِی فِیمَا مَضَى قَبْلَ یَوْمِهِ ذَلِکَ فَأُحِبُّهُ حُبّاً شَدِیداً، فَإِذَا کَلَّمْتُهُ وَجَدْتُهُ لِی عَلَى مِثْلِ مَا أَنَا عَلَیْهِ لَهُ، وَ یُخْبِرُنِی أَنَّهُ یَجِدُ لِی مِثْلَ الَّذِی أَجِدُ لَهُ فَقَالَ: صَدَقْتَ یَا سَدِیرُ، إِنَّ ائْتِلَافَ قُلُوبِ الْأَبْرَارِ إِذَا الْتَقَوْا، وَ إِنْ لَمْ یُظْهِرُوا التَّوَدُّدَ بِأَلْسِنَتِهِمْ، کَسُرْعَةِ اخْتِلَاطِ قَطْرِ السَّمَاءِ عَلَى مِیَاهِ الْأَنْهَارِ، وَ إِنَّ بُعْدَ ائْتِلَافِ قُلُوبِ الْفُجَّارِ إِذَا الْتَقَوْا، وَ إِنْ أَظْهَرُوا التَّوَدُّدَ بِأَلْسِنَتِهِمْ، کَبُعْدِ الْبَهَائِمِ مِنَ التَّعَاطُفِ، وَ إِنْ طَالَ اعْتِلَافُها عَلَى مِذْوَدٍ وَاحِدٍ.( الأمالی للطوسی ص 412 ح 924- 72)